ретіндс, былғарының ылғал күйіндегі сияқты кебу күйінде де өлшемдерінің (қалыадығы, үзындығы, ауданы, ені) өзгеруі, сондай- ақ органолептикалық бағалануы найдаланылады. Әртүрлі әдіспен иленген былғарылар, осы одіс бойынша ұсынылған, өңцелуге бірдей емес тұрақтылыққа ие. Аяк киім үстіне арналған хромды былғарылар жеткілікті дәрежеде терге түрақты емес, оларда катты бурсиюі, қисаюы, қатгылығы мен сынғақтығы, ылғал күйіндегі ұзындығының үлғаюы және кебу күйіндегі отыруы бақыланады. Хромтанидті юфтілер көрсетілген әсерлерге тұрақгырақ болып келеді. Одан да жоғары тұрақтылык хромды юфтіге тән, ол былғары үлгілерінін кебу және сулану кезіндегі түрөзгерістерге карсы түрумен түсіндіріледі. Осы жұмыска бақыланып отырған хромды былғарының, тердің әсеріне жеткіліксіз дәрежедегі түрақтылығы кию кезіндегі былғары қүрамының өзгеруімен толық келіседі, сондай-ақ, оның қызмет ету мерзімінің үзақтығымен де келіседі. Бүл ішкі бөліктері өте тығыз орналасқан хромды аяқ киімнің табанымен үстіңгі былғарысынын жалғасуының жоқтығымен түсіндіріледі. Бүдан басқа, хромды аяқ киімдердің пайдалану шарттары ережсге сай кию кезінде тердің азғана бөлініп шығуын шарттастыратын үдемелі түрде болады. Осылайша, хромды былғарыдан дайындалған аяқ киім аста- рынын тез кирауы, сірә, тек табанмен үйкелу нәтижесінде ғана емес, сондай-ақ, тердің эсерінен былғарының әлсіреуінен де болады. Біз білетініміздей май, тердің әсерінен қорғайды. Алайда, майландырғыш заттардың қорғау қасиеттері туралы жеке пікірлер жоқ. Мысалға, майларды қолдану мақсатқа сай болып есептеледі, майлы қышқылдың пайда болуымен басқа майлар сияқты талшықтардын беткі қабатында қорғаныс пленкасы пайда болады. Сондай-ақ, майлы қоспа құрамына, былғары және оның биіктігін көтеретін материалдарды байланыстыратын майлар үсынылады. Сондықтан, мысалға, «БӨОҒЗИ» қоспасы юфтіге су өткізбейтін қасиет бере отырып, былғарыны амиак және аминофикаторлардың әсерінен жақсы сақтайды. Былғарының көрсетілген әсерлерге гұрақгылығы оны негізгі қышқылды алюминий тұздарымен юфтіні өңдеуге және хромды көбірек қосқанда көтеріледі. Былғарының жерге тұрактылығын көтерудің себептерінің бірі болып, майландыру кезінде антисептиктерді косу табылады, мысал- 144
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==