Былғарыдан жасалған бұйымдар материалдарын танудың зертханалық практикумы / И. К. Мараджапов.

7 сурет. Үлтанның ізінің микросуреті Былғары пайдалану сатысында әртүрлі әсерлерге ұшырасады, атап айтар болсақ, былғарының құрамы мен қасиеті өзгеретін ылғал әсері. Сондықтан да былғарының қаттылық айырмасы мен оның пайдалану кезіндегі барлық қалывдығы бойынша қасиетінің қалай өзгеретіні үлкен мәнге ие. Бұл жағдай шегел фирмаларыныц екі партия былғарыны илеу нәтижесімен дәлелденеді. Шетел былғарыларының серпімділік модулі 1605 кгс/см2, ал отандық - 1628 кгс/см2, яғни олар серпімділік модулінін ұлғаюы бойынша жақын болгән, бірақ олар тозуға тұрактылығы жағынан әртүрлі болған, шетел былғарыларының тозуға тұрақтылығы 13%-ға томен. Шетел былғарыларының жоғары серпімділік модулі толықтырулар бойынша түсіндіріледі. Ағылшын былғарыларының сужуғыштык мөлшері 23,7% (отандық 16,3%) ал француз былғарлары одан да жоғары серпімділік модуліне ие - 2062 кгс/см2. Француз былғарыларының қатгылығы кұрамындағы 15,6% сужуғыштығына байланысты және құрамындағы қосылыстарға байланысты өте қатты тербеліс нәтижесінде алынған. Пайдалану кезінде тербеліс әсері түсуіне қарай француз былғарылары кию шартгарында жоғары калындыққа ие, сондықтан да қызмет ету мерзі.мі жоғары болады. 13

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==