сулауда біршама төмендейді. Танидті юфтіде осы көрсеткіштердің біршама ұлғаюы бақыланады: былғарының pH жоғарылайды, ол былғарыдан қосылыс заттарды жуып тастау нәтижесі болып табылады. Бұл өзгерістердің бағыты негізінен үлтандық былғарыдағы сулану жэне қайта кептіру нәтижесіңде болатын өзгерістермен сай келеді. Құрамының өзгеру кезені былғары түрінен, илеу әдісінен және оны дайындау кезіндегі басқа да процесстерді жүргізілу сипатынан тәуелді. Өлшемдерінің өзгеруі. Тексеріс берілгендері бойынша қайта сулану және кептіру, былғары аудаиының қыскаруымен, оның отыруымен (усадка) жүріп отырады. Былғарының ылғалмен байланысының күрделі сипаты, ылғал- дың жеке түрлерін жою кезінде былғарының өлшемінің өзгеруінің әртүрлі заңдылығын шарттастырады. Кебу былғарыдағы ылғалды жою, оның өлшемінің өзгеруін байқамастан-ақ жүріп отырады. Қайта кептіру және суландыру нэтижесінде болатын өлшем- дердің өзгеруі былғарының барлық түрінде жүріп отырады, аяк киім үсті үшін хромды былғарыда, юфтіде, ұлтандық жэне т.б. былғарыларда. Ылғалды жою процесіндегі отырудың үлғаюы, илеу түрінен, кептіру тэртібінен, былғарыны өндірудегі механикалык өндеу операцияларын жүргізу сипатынан, кептіру және суландыру процесінің қайталануынан және басқа да айғақтардан тәуелді. Мысалға, кептіру жэне суландыру кезінде былғары ауданы мен қалыңдығының өзгеруі илеу кезеңімен, тығыз байланыста болуы мұмкін. Демек, былғарының илеу процессі, оның отыруға қабілеттілігінің ұлғаюымен жүріп отырады. Юфтінің отыруының ұлғаюына кентіру тәртібі және созылу дәрежесі үлкен эсер етді, сондай-ақ, былғарыны өңдеу процесі кезіндегі оның ылғалдануы да үлкен эсер етеді. Қайта кептіру және суландыру эсерінен былғарының, аяқ киім үсті үшін отыруының ұлғаюы кең көлемді шекте тербеледі. Берілгендер бойынша, өндіріс процесінце былғарыны дұрыс емес кептірген жағдайда ауданы бойынша отыруы 13-15%-ға жетуі мүмкін. Қайта суландыру және кептіру кезінде ауданы бойынша был- ғарының қыскаруы, былғарының механикалық онделуінің нәтижесі 135
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==