Былғарыдан жасалған бұйымдар материалдарын танудың зертханалық практикумы / И. К. Мараджапов.

Резеңке үлтанның қалыңдығының жұқару көрсеткішінің тозу уақытынан тәуелділігі тіксызықты. Резеңке ұлтанның жүмыссыз қалындығы 1,25-1,5мм қүрайды. 2. Монолитті резеңкеден жасалған ұлтандық кұрылысы аяқ киім пайдалану қасиетгеріне эсер етеді. Шегелеу әдісімен бекітілген аяқ киім жартылай монолитті ұлтандарда және желі.мді әдіспен бекітілген монолитгі ұлтандарда, сыну жағдайы, жоғарғы бөлік нен астыңғы бөлікті бекітудің жэне тігістің бұзылуы бақыланады. Сондай-ақ ұлтанның сынуына оның жүріс бетіндегі сурет те эсер етеді. Төсетектің бар болуымен немесе жоктығымен, ішкі бөліктердің қасиеттерімен, бекіту эдісімен анықталушы аяқ киім асты құрылысы тек резеңкенің иілу кезіндегі ұнтақталуы мен сынуына тұрақтылығының жеткіліксіз болған жағдайда ғана ұлтаннын қызмет ету мерзімі үшін үлкен мағынаға ие. 3. Резеңкенің құрылысы (монолитгі жэне уақ тесікті) ұлтандардың пайдалану қасиеттеріне үлкен эсер етеді. Монолитті резеңкелердің каттылығы жэне тозу шыдамдылығы, сондай-ақ созылу кезіндегі беріктік шегі негізінен резеңке қоспасының құрамымен анықталады. Каучук құрамының бірлік қабатка арналуы кезінде бүл көрсеткіштер уақ тесікті резеңкелерге қарағанда жоғары, ал қызмет ету мерзімі мен қалыңдығы темен. Монолитті резенкелердің амортизациялық және жылуқор- ғаушы қасиеттері уак тесікті резеңкелерге қарағанда нашар. Уақ тесікті резеңкелердің бірдей рецептурадағы тығыздығы- ның төмендеуімен оның қалыңдығы үлғаяды, созылу кезіндегі беріктік шегі, қаттылығы, тозу шыдамдылығы жэне ұнтақталуға түрақтылығы төмендейді, ал жылуқорғаушы жэне амортизаниялык қасиеттері жақсарады. Төменгі тығыздықтағы уақ тесікті үлтандардың талап етінуші қызмет ету мерзімі қалындықтың үлғаюымен жэне оларды өндіруге қолданылуымен, сондай-ақ, резеңкснің тозу шыдамдылығымен беріктігін жоғарылататын басқа да компоненттердің қолданылуымен іске асырылады. Монолитті резеңкелердің арасында ерекше топты өзінің жоғары тозу шыдамдылығы жэне беріктігімен айрықшаланатын былғары тектес резеңкелер қүрайды. 4. Резенке үлтавдардың үзақ уақыт қызмет ету мерзімі оның темен беріктігінде былғарымен салыстырғанда рсзеңкенің тіреуіш- 121

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==