Осылайша, ұлтанның ортаңғы бөлігінде резеңкенің қасиеттері, негізінен ескіру қасиеті өзгереді, ал шолақұлтанда динамикалық кажу нәтижесінде өзгереді. Резеңке ұлтандардың шектеулі қызмет ету мерзімі оның әрбір түрөзгеру кезіндегі негізгі қасиеттерінін өзгеруімен байланысты. Бұл өзгерістер, басында өте маңызсыз болып, бірте-бірте жиналып, қорланып келе, әрқашанда материалддың қирауына әкеліп соғатын, терең қайтарымсыз айналыстарға келтіреді. Мысалға, өнімді әсерлерге кедергіге ұшырайтын ұлтанның тұмсық бөлігінде резеңкенің жеткіліксіз беріктігі кезінде динамикалық қажу нәтижесінде, ұлтан материалының ұнтақталуымен сшіатталатын қираюы жиі бақыланады. Материалды қирауға дейін ұстап тұратын түрөзгерулер саны, оның табиғатынан, түрөзгеру сипатынан, ауырлық амплитудасынан немесе гүрөзгеруден тәуелді. Резенке үшін, сондай-ақ, басқа материалдар үшін сияқты қирауға дейінгі түрөзгерулер мсн ауырлық амплитудасы немесе түрөзгерулер арасындағы байланыс шамамен кезенді тәуелділікпен сипатгалуы мүмкін: n<?f = В немесе nz‘ = С мүндағы Q - ауырлық амплитудасы; z - түрөзгеру амплитудасы; В, С және / - тексеруші материалдың тұрақтылығы t - материалдың табиғатымен анықталады, Резеңке бұйымдардың қажу процессі өте киын қүбылысты көр- сетеді. Бұйымның ауырлық сипатынан, ауырлық амплитудасынан немесе түрөзгеруінен, кұрамынан, дайындау технологиясынан, резеңке қасиетінен қоршаған ортадан тәуелді ретте бұл процесс әртүрлі ағымда жүреді.' Сондықтан да әртүрлі полимерлсрді салыстырмалы тексеру кезінде салыстырымсыз нәтиже алуға болады. Ғалымдардың зерттеуі бойынша жоғары полимерлердің қажуымен байланысты келесі негізгі құбылыстар атап көрсетілген: 1) молекулярлы шынжырларды тек өзгеріске алып келетін екінші 102
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==