Байысбаева М.П. Нан өнімдерінің сапасын бағалау әдістер

56 Үш ӛлшеуден орташа арифметикасы алынады және тамшуырдың кӛлемін (V) см 3 формула бойынша есептейді: = / , (1.21) Мұндағы, m – алынған тамшуырдың кӛлеміне сәйкес келетін еріткіштің салмағы, г; ρ – 20°C температурадағы еріткіштің тығыздығы, г/ см 3 . Сынақты жүргізу. Нан-бӛлішке ӛнімдерін талдау кезінде 2 г ӛлшендіні (қателігі 0,05 г аспайтын) алады және фарфор келішесіне салады. Калибрленген тамшуырды, 4 см 3 еріткішті пайдалана отырып, сол жерге құю керек. Баспалдақтағы қоспаны 3 мин бойы қатты жуады, содан кейін кішкентай шұңқырға орналастырылған қағаз қатпарлы сүзгішке апарады. Сүзгіштің алғашқы 2 – 3 тамшысы тасталады, ал келесі сүзгіші 2 – 3 тамшы мӛлшерінде рефрактометр призмасына салынады және сыну коэффициентін анықтайды. Ойық тоқаштар мен кептірілген нан, сондай-ақ «күшті» желімшелі ұннан жасалған нан-тоқаш ӛнімдері былайша талданады: 2г – ға жуық жақсы ұсақталған ӛлшендіні 0,05 г – нан аспайтын қателікпен ӛлшейді және фарфор келішесіне салады. Содан кейін оған 2 г құрғақ таза құм қосып, кӛрсетілген концентрациядағы 2 см 3 сірке қышқылын қосады. Ылғалдылығы тӛмен ӛнімдерді (кепкен, ойық тоқаш және т.б.ӛнімдерді) талдау кезінде құм қосар алдында ұсақталған ӛлшендіні 1 см 3 сумен сулайды. Массаны салқындата отырып, 4 – 5 см 3 еріткішті құяды және барлығы 3 мин бойы қайтадан жуылады, содан кейін 2 г сусыз кӛмірқышқыл натрийді қосады, араластырады, қоспаны күпшектен қатпарлы сүзгішке апарады және стаканға сүзеді. Алынған сүзгіден рефрактометр призмасына 2-3 тамшы жағады және сыну коэффициентін анықтайды. Сыну коэффициентін анықтау (20±0,2) о C температурада немесе бӛлме температурасында жүргізіледі.